Podstawowe ułożenie sztućców na stole

Podstawowe ułożenie sztućców na stole – zasady poprawnego ułożenia

Mogłoby się wydawać, że nakrywanie do stołu to szybka i prosta czynność, którą potrafi wykonać każdy, kto choć raz przygotowywał przyjęcie dla swoich gości. Tak jest, jeżeli mówimy o dwudaniowym posiłku, który wymaga użycia dwóch talerzy i trzech, czy czterech sztućców. Im więcej dań na stole podczas uroczystości, tym więcej sztućców jest potrzebnych. Warto poznać nie tylko ich rodzaje, ale i sposoby na prawidłowe ułożenie sztućców na stole.

Rodzaje sztućców i ich przeznaczenie

Zanim poznamy zasady ułożenia sztućców na stole i zaczniemy wprowadzać je w życie, należy najpierw zająć się ich przeznaczeniem. Cztery najbardziej znane i używane na co dzień, to z pewnością widelec, nóż, łyżka i łyżeczka. Podczas uroczystości z większą ilością dań i wieloma rodzajami potraw, niestety nie wystarczą nam te podstawowe sztućce. Inne będą służyć do dań głównych, inne do przystawki i deseru, a jeszcze inne do ryb, steka, czy sałatki.

Widelce, które są używanie do spożywania potraw, różnią się między sobą wielkością i ilością ząbków. Najmniejszy – często z dwoma lub trzema ząbkami, przeznaczony jest do ciast, największy – wąski i mający cztery równe zęby, to widelec stołowy do głównych dań. Widelce do sałatek i przystawek są podobne do obiadowych, ale nieco krótsze i szersze. Krótszy jest też widelec do ryb, który dodatkowo posiada nieco większą przerwę pomiędzy dwoma środkowymi zębami. Podczas bardziej wykwintnych kolacji można spotkać też specjalny widelec do owoców morza – jest krótki i szeroki. Istnieją też osobne widelczyki do ślimaków – krótkie i wąskie, z dwoma długimi, ostrymi zębami.

Wśród łyżek wyróżniamy również kilka rodzajów. Te największe i najgłębsze są przeznaczone do zup i bulionu, równie duże, ale płytkie i okrągłe są używane jako pomoc przy jedzeniu makaronu, nieco mniejsze są przeznaczone do deserów, a te najmniejsze do herbaty i kawy.

Ilość noży, które znajdziemy na stole, też nie jest przypadkowa – największy, leżący obok talerza to nóż do dania głównego, mniejszy i szerszy służy do ryb, a najmniejszy do przystawek i sałatek. W pobliżu talerza można też znaleźć niewielki, ząbkowany nożyk do masła. Jeżeli podczas posiłku podany jest stek, powinien towarzyszyć mu osobny nóż – ostry i posiadający ząbki.

Ułożenie sztućców na stole

Układanie sztućców na stole to nie jest żadna wiedza tajemna ani trudne do zapamiętania zasady. To kilka prostych reguł, które w łatwy sposób można zapamiętać, korzystając z nich podczas nakrywania do stołu. Ilość i układ sztućców podczas nakrywania do stołu są zależne przede wszystkim od ilości potraw, które zostaną podane, a sposoby na ich ułożenie są dokładnie określone w etykiecie stołowej.

Podstawowe ułożenie sztućców to widelec po lewej stronie nakrycia, nóż i łyżka po prawej oraz łyżeczka na górze, nad talerzem. Jeśli jest ich więcej i nie wiemy jak ułożyć sztućce po jednej stronie talerza lub jesteśmy gośćmi, a nie gospodarzami podczas przyjęcia i zaskoczy nas ilość sztućców, należy pamiętać, że ich ułożenie (podobnie jak ułożenie talerzy) ma związek z kolejnością serwowanych dań – sztućce używane są zawsze od zewnętrznej strony. Znajomość tej zasady bardzo ułatwi nam wybór odpowiedniego do każdej podawanej potrawy. Najbliżej talerza są zawsze sztućce przeznaczone do dania głównego, tuż za nimi te do zup, następnie do sałatek, a jeszcze dalej do przystawek i owoców morza. Wszystkie sztućce powinny być ułożone równo obok siebie, w tej samej odległości, a noże mają być zwrócone ostrzem w stronę talerza. Nad talerzem znajdziemy zawsze łyżeczkę i widelczyk do ciasta i deseru, a obok nich, na dodatkowym talerzyku osobny nożyk do masła, jeżeli jest potrzebny.

Zasady ułożenia sztućców na stole – także po posiłku

Ułożenie sztućców po skończonym posiłku również ma znaczenie. Rozpoczynając posiłek mamy sztućce ułożone obok talerza, a jeśli chcemy je odłożyć, by sięgnąć po kieliszek, serwetkę, lub cokolwiek innego, układamy je wtedy na talerzu na godzinie 8 i 16, ale tak, aby się nie krzyżowały – to informacja dla kelnera/osoby podającej posiłek, że jeszcze nie skończyliśmy jedzenia i nie powinna zabierać naszego talerza. Gdybyśmy chcieli poprosić o dokładkę, sztućce trzeba skrzyżować. Jeśli skończymy spożywanie dania lub nie chcemy go kończyć, sztućce należy ułożyć na talerzu obok siebie, równolegle na godzinie 17, co będzie znakiem, że talerz można zabrać. Gdy chcemy poinformować, że danie nie przypadło nam do gustu, można włożyć ostrze noża pomiędzy zęby widelca, układając je w na godzinie 7 i 17. Pochwałę dla szefa kuchni można przekazać układając sztućce poziomo na talerzu, równolegle do siebie, z zębami i ostrzem skierowanymi w prawą stronę.